خطرات برق گرفتگی

چهار نوع صدمه اصلی ناشی از جریان الکتریکی عبارتند از : برق گرفتگی (مرگ در اثر شوک الکتریکی)، شوک های الکتریکی، سوختگی و سقوط .

آثار فیزیولوژیک برق بر بدن انسان

مقدار جریانی که ممکن است بدون هیچ گونه خطری از بدن انسان عبور کند، به ویژگی های جسمی شخص، دامنه جریان، نوع جریان، مسیر و طول مدت عبور جریان بستگی دارد. مقاومت الکتریکی بدن در صورتی که پوست سالم و خشک باشد، 1300 تا 3000 اهم است. مقاومت الکتریکی بدن شامل مقاومت داخلی بدن (زیر پوست) و مقاومت پوست (نوع خشک و مرطوب) و نوع لباس و سطح تماس است. مقاومت بدن در نتیجه رطوبت کاهش می یابد و هنگامی حداکثر است که خشک باشد. خراش، زخم و سوختگی، آلودگی بدن یا دست با روغن یا مواد دیگر، تعریق و... می تواند باعت پایین آمدن مقاومت بدن شود.

مقاومت خارجی که همان مقاومت پوست بدن است بنا بر آن که تا چه حد قسمت خارجی بدن با جسم هادی برق در تماس باشد، به همان نسبت مقاومت بدن تغییر خواهد کرد و هر قدر سطح تماس دست با سیم حامل جریان زیاد تر باشد، مقاومت بدن کمتر و در نتیجه جریان زیاد تری از بدن انسان عبور خواهد کرد. مثلا اگر سر انگشت شخصی با سیم برق تماس پیدا کند، کمتر از کف دست شخصی که به برق تماس یافته، آسیب می بیند. باید سعی کرد همیشه با یک دست با برق کار شود و اگر با دست راست کار شود، آسیب کمتری وارد خواهد شد. جریان هایی که از قلب یا سیستم عصبی عبور کنند خطرناک تر هستند.

فرد در مقابل جریان یک میلی آمپر واکنش نشان می دهد، حتی جریان 12 میلی آمپر باعث خواهد شد که عضلات دست منقبض شود. البته آسیب این چنین شوکی بستگی به مدت تماس، وضع جسمی و به خصوص قلبی فرد دارد. به طور کلی جریان 50 میلی آمپر به بالا کشنده است. حد ولتاژ خطرناک برای این که جریان از 50 میلی آمپر بیشتر باشد 65 ولت است. UB=1300*0/05=65V  از نظر نوع جریان، جریان متناوب به ویژه فرکانس 50 هرتز از جریان مستقیم خطرناک تر است زیرا مقاومت بدن در برابر جریان مستقیم تقریبا 4200 اهم می باشد.

در جریان 50 تا 80 میلی آمپر نفس بند می آید و بطن های قلب دچار لرزش می شوند. در جریان 90 تا 100 میلی آمپر اگر قطع تنفس بیش از سه ثانیه طول بکشد، قلب فلج شده و حرکت بطن های قلب قطع می شود. این شرایط در چند دقیقه منجر به مرگ می شود مگر این که با وسیله مخصوصی به نام دفیبرلاتور به نجات قربانی شتافت. در جریان 4 آمپر قلب نمی تواند عمل پمپاژ را انجام دهد و بافت های بدن در جریان های بیش از 5 آمپر دچار سوختگی می شوند.

اولین اقدام در هنگام ایجاد این گونه حوادث عمل احیاء قلبی و تنفس دهان به دهان می باشد. آمارها نشان داده است اگر در دقیقه اول به مصدوم کمک شود90./.، پس از 6 دقیقه 10./.، و پس از 12 دقیقه احتمال کمی برای نجات مصدوم وجود خواهد داشت. آموزش کمک های اولیه به معلمان، دانش آموزان و آحاد جامعه وظیفه مهمی است که نباید به دست فراموشی سپرده شود.